Klint Istvud (86) nesumnjivo je živa legenda američke i svetske kinematografije sa dve jednako bogate i uspešne karijere. Decenijama je popularan kao glumac izrazitog mačo imidža i cenjen kao reditelj, a dva njegova ostvarenja iz zrele faze – Neoprošteno (1992) i Devojka od milion dolara (2004) donela su mu nagrade Oskar i za režiju i za najbolji film.

Njegov impresivni opus obuhvata više od 60 uloga, 38 režija, 42 puta je bio producent, a nekoliko puta je radio i muziku za svoje filmove.  Za retrospektivu u Muzeju kinoteke, koja se održava od 15. do 20. novembra, odabrano je 18 naslova iz dugog perioda 1966-2004. godina. To, međutim, nije kraj Istvudove karijere, jer je i nakon toga nastavio da režira, a upravo ove jeseni i u našim bioskopima igrao je njegov najnoviji film Čudo na Hadsonu.

Klint istvud je rođen 31. maja 1930. godine u San Francisku u porodici srednje klase. Imao je tipičnu „američku biografiju“, radio različite poslove na benzinskoj pumpi, kao drvoseča, spasilac, ložač u čeličani, čistač bazena dok se posle odslužene vojske nije usmerio ka glumi 50-ih godina u Los Anđelesu. Započeo je malim ulogama u B-produkciji, a pravu šansu dobio je sa likom kauboja u popularnoj televizijskoj seriji Sirova koža (1959) koja je išla sedam sezona.

Na velikom platnu međunarodnu slavu stiče glavnim ulogama u špageti-vesternima reditelja Serđa Leonea Za šaku dolara (1964), Za dolar više (1965) i Dobar, loš, zao (1966).  Tajanstveni, usamljeni revolveraš oštrog pogleda, individulac, muževan i markantan postaje prototip mnogih kasnijih Istvudovih likova – heroja ili antiheroja, ali gotovo uvek „čvrstih momaka“ koji isteruju pravdu. Takav je i njegov šerif u filmu Šerif u Njujorku (1968) reditelja Dona Sigela, sa kojim je Istvud osnovao producentsku kuću Malpaso. Prvi film koji su producirali bio je vestern Obesite ga bez milosti (1968).

Usledio je Sigelov Prljavi Hari/Škorpion ubija (1971) čime je započeo serijal, sa četiri nastavka (do 1988), o brutalnom, nemilosrdnom, ali inteligentnom policijskom inspektoru Hariju Kalahanu. Taj lik mu je doneo status zvezde i dugo bio njegov alter-ego.

Iste, 1971. godine Istvud već u zrelom dobu debituje kao reditelj i to vrlo uspešno sa trilerom Jeza u noći, u kojem je i igrao glavnu ulogu. U toj deceniji režirao je, između ostalih, dva moralistička i revizionistička vesterna – Nepoznati zaštitnik (1973) i Odmetnik Džozi Vels (1976).

Čvrsti momak bio je i kao zatvorenik u čuvenom Bekstvu iz Alkatraza (1979), a žanrovski raspon proširio je nekonvencionalnom humorističkom ulogom kamiondžije i uličnog borca u komercijalno vrlo uspešnim filmovima Kako god okreneš, gubiš (1978) i Čovek iz San Fernanda (1980), zatim kao šef cirkusa u romantičnoj komediji Bronko Bili (1980), kantri pevač u melodrami Čovek iz krčme (1982), pilot u trileru Vatrena lisica (1982)…

I na rediteljskom planu radi žanrovski raznovrsne filmove, od mejnstrim komedija kao što su Ružičasti kadilak (1989) i Novajlija (1990), preko biografije džez saksofoniste Čarlija Ptičice Parkera Bird (1988), koji mu je doneo nagradu Zlatni globus, do drame Beli lovac, crno srce (1990), inspirisane snimanjem klasika Afrička kraljice (1951).

Svog prvog Oskara dobio je za režiju neovesterna Neoprošteno u kojem je igrao glavnu ulogu ostarelog bivšeg revolveraša. Taj film je bio nominovan u čak devet kategorija (među kojima i za najboljeg glumca), a osvojio je četiri.

Veliki bioskopski hit bio je triler Volfganga Petersena Na liniji vatre (1993) u kojem Istvud glumi federalnog agenta gonjenog kompleksom krivice.

Među mnogobrojnim uspešnim filmovima Klinta Istvuda je i melodrama Mostovi okruga Medison (1995), u kojem mu je partnerka bila Meril Strip. Igrao je čak i kosmonauta u filmu Svemirski kauboji (2000).

Novu nominaciju za Oskara donela mu je režija mračne triler drame Mistična reka (2003), a punu afirmaciju doživeo je sa dramom iz bokserskog miljea Devojka od milion dolara, u kojoj mu je partnerka bila mlada Hilari Svonk. Taj film je osvojio četiri Oskara, među kojima za najbolji film i najbolju režiju (a Istvud je bio nominovan i za glumu).

Devojka od milion dolara završava retrospektivu u Muzeju kinoteke, ali Istvud nastavlja da radi bez obzira na poodmaklo životno doba i to neverovatno produktivno.

U proteklih deset godina režirao je filmove Zastave naših očeva, Pisma sa Ivo Džime, Zamena, Gran Torino, Nepobedivi, Drugi život, Dž. Edgar, Momci iz Džersija, Američki snajperista i Čudo na Hadsonu.

Kritika ističe da su njegovi filmovi čvrsto žanrovski utemeljeni i raznovrsni, većina je izrazito komercijalna, a samo manji deo je duboko ličan, ali je svaki obeležen autorskom prepoznatljivošću. U nekima od njih pokazuje i smisao za socijalni angažman, uz žestoku mržnju prema nepravdi, a nežnost prema ženama i deci, kao i u uz moralni puritanizam i konzervativizam, koji ispoljava i u privatnom životu osvedočenog borca za tradicionalne vrednosti.